Soykırımla yargılanan işgalci İsrail’in kara sınırından Gazze’ye insani yardım girişlerini yavaşlatmasının ardından ABD Başkanı Joe Biden, ilk olarak 7 Mart’ta yüzer iskele planını açıkladı.
Biden, Gazze kıyılarında yiyecek, su, ilaç ve geçici barınaklar taşıyan büyük gemilerin yanaşabileceği geçici bir iskelenin kurulması görevini ABD ordusuna verdiğini duyurdu.
Plan çerçevesinde Biden, "Gazze'ye her gün ulaşan insani yardım miktarında büyük bir artış" olacağını da vadetti.
Pentagon'un ilk tahminleri ise yüzer iskelenin tam kapasitede çalışması durumunda günde 150 tır yardım ulaştırabileceği yönündeydi.
İskele, faaliyete geçmesinden yalnızca 1 hafta sonra hasar gördü
Gazze'de halk, işgalci İsrail saldırıları altında insani yardıma erişim sıkıntısı çekerken, ABD’nin inşa ettiği Müşterek Kıyı Lojistik Mekanizması'nın (JLOTS) bölgeye intikali dahi iki aydan fazla sürdü.
Biden'ın Gazze’ye insani yardımların girişine ilişkin çözüm olarak sunduğu yüzer iskele, ilk kez 17 Mayıs’ta faaliyete geçti.
Operasyonel hale gelmesinin üstünden yalnızca bir hafta geçmişken, 25 Mayıs’ta çıkan fırtına sonucu 370 metre uzunluğundaki yüzer iskele hasar gördü. Yüzer iskele, İsrail’in Aşdod Limanı’na götürülüp onarıldıktan sonra tekrar Gazze sahiline kuruldu.
Uluslararası kamuoyundan ABD’nin yüzer iskele planına eleştiriler gelirken, İsrail’in karadan yapılan insani yardımları engellemesine zemin hazırladığı savunuldu.
Uluslararası Kurtarma Komitesi'nin üst düzey yetkilisi Bob Kitchen, planı İsrail'in sınır kapılarını insani yardımlara açması yönündeki baskıyı azaltan "gündem değiştirme" çabası olarak niteledi.
ABD ordusu ve yönetimi ise yüzer iskele üzerinden insani yardım planına inancını vurgulamaya devam etti.
Yüze iskelenin ilk hasarını almasından sonra ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), "Önümüzdeki günlerde CENTCOM, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansının desteğiyle Gazze'ye hayati gıda ve diğer acil durum malzemelerinin hareketini kolaylaştıracak." açıklamasında bulundu.
BM bünyesindeki Dünya Gıda Programı ise 10 Haziran'da "güvenlik endişesi" nedeniyle Gazze'deki yüzer iskeleden yapılan insani yardımların askıya alındığını duyurdu.
Haziran ortasında hava koşulları nedeniyle tekrar zarar gören yüzer iskele Aşdod limanında onarılıp 19 Haziran'da tekrar Gazze sahiline kuruldu.
Ancak yüzer iskele operasyonları ikinci onarımının üstünden bir hafta dahi geçmeden "planlı bakım faaliyetleri" için tekrar durduruldu.
ABD yönetiminin 230 milyon dolar harcayarak kurduğu yüzer iskele üzerinden ulaştırılan insani yardımların miktarı ise CENTCOM'un 28 Haziran'da yaptığı açıklamaya göre, yalnızca 8 bin 831 tonda kaldı.
Ayrıca CENTCOM'dan Haziran sonunda yapılan açıklamada, "olumsuz hava koşulları nedeniyle” iskelenin bir kez daha Aşdod'a taşınması gerektiği de duyuruldu.
ABD basını fiyaskoyla sonuçlanan planın bitirileceğini öngörmüştü
The New York Times Gazetesi (NYT), ABD’nin Gazze Şeridi kıyısında insani yardımlar için başlattığı ve "fiyaskoyla" sonuçlanan yüzer iskele operasyonunu bitirebileceğini iddia etmişti.
Pek çok yardım kuruluşu da ABD ordusunun Gazze'ye insani yardım ulaştırmak için inşa ettiği yüzer iskelenin işlevini yerine getirmede büyük ölçüde başarısız olduğunu ve bu yolla gerçekleştirilen operasyonların beklenenden haftalar önce sona ereceğini belirtmişti.
Yüzer iskele, "teknik ve hava ile ilgili sorunlar" nedeniyle fiyaskoyla sonuçlandı
İnşa edildikten yalnızca 124 gün sonra kaldırılma kararı alınan yüzer iskele planında sona gelindiği ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan tarafından duyuruldu.
Kesin kararın CENTCOM tarafından açıklanacağını belirten Sullivan, dün basına, "kısa süre içinde iskele operasyonlarını tamamen durduracağımızı bekliyorum." açıklamasında bulundu.
Biden'dan yüzer iskele planına ilişkin “hayal kırıklığı” itirafı
ABD'nin başkenti Washington'da gerçekleşen NATO Zirvesi'nin bitiminde düzenlenen basın toplantısında konuşan Biden, bir gazetecinin sorusu üzerine, ABD ordusunun Gazze kıyısına kurduğu geçici liman projesiyle ilgili "Ortaya koyduğum bazı şeylerin başarısız olması nedeniyle hayal kırıklığına uğradım." dedi.
Biden, iki kez olumsuz hava koşulları nedeniyle devre dışı kalan, üzerinden taşınan yardım malzemeleri Gazzelilere ulaştırılamayan geçici liman için "Projenin daha başarılı olmasını umuyordum." yorumunda bulundu.