Taliban, Nisan 2022'de afyon haşhaş yetiştiriciliğini yasakladığını duyurdu ve bunun Avrupa'daki opioid kullanımı üzerinde ne gibi etkileri olacağı sorusunu gündeme getirdi. Taliban'ın Ağustos 2021'de ülkeyi ele geçirmesinin ardından, tahmini afyon haşhaş yetiştiriciliği 2022'de neredeyse üçte bir oranında arttı. Ancak 2023 için ön bilgiler, yetiştirilen alanın önemli ölçüde azaldığını gösteriyor.
Dahası, metamfetamin üretimini azaltmak için getirilen paralel önlemler, bu tür uyuşturucu üretiminin daha az görünür hale gelmesine neden olmuş gibi görünüyor ve bir dereceye kadar kısıtlanmış olabilir. Bu sonuçları doğrulamak için daha fazla kanıta ihtiyaç duyulmasına rağmen, şu anda mevcut bilgiler, 2023'te Afganistan'da hem afyon hem de metamfetamin üretiminde önemli bir azalmanın olası olduğunu gösteriyor.
Bununla birlikte, afyon haşhaş yetiştiriciliğine getirilen yasağın uzun vadeli etkisinin tahmin edilmesinin zor olmasının birkaç nedeni vardır. Stokların varlığı ve afyon hasadının Avrupa perakende uyuşturucu pazarında eroin olarak görünmesinin genellikle 12 aydan fazla sürmesi, Avrupa'daki uyuşturucu bulunabilirliği üzerindeki etkiyi tahmin etmek için çok erken.
Bununla birlikte, afyon ekimi yasağı uygulanırsa ve sürdürülürse eroin bulunabilirliği üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Afganistan'da daha önce uygulanan kısa süreli afyon üretimi yasağı, Avrupa'da eroin kıtlığına yol açtı ve bazı ülkelerde, opioid tüketim modellerinde uzun vadeli değişikliklerle ilişkilendirildi. Bu, Avrupa'nın 2024'ten itibaren eroin bulunabilirliğindeki olası bir düşüşün olası etkisine yanıt vermeye hazır olmasının ihtiyatlı olacağı anlamına geliyor.
Olası bir sonuç da opioidle ilgili sorunların tedavisine olan talebin artması olabilir. Bir endişe, eroinin bulunabilirliğindeki herhangi bir kıtlığın sentetik opioidlere olan talebi artırabileceğidir. Bu alandaki gelişmeler şu anda belirsizliğini koruduğundan, yoğun izleme gereklidir.
Değişiklikler gözlemlenirse tedavi kapasitesini artırma, zarar azaltma stratejilerini gözden geçirme ve sentetik opioid tedarikini hedef alan daha sağlam uygulama önlemleri getirme gibi hafifletici önlemlere ihtiyaç duyulabilir.
Haşhaş ekimi, yüzde 95 oranında azaldı
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi'nin (UNODC) yeni araştırma notuna göre, Afganistan'da afyon haşhaş ekimi, Nisan 2022'de fiili yetkililer tarafından uygulanan uyuşturucu yasağının ardından yaklaşık yüzde 95 oranında azaldı.
BM yetkilileri, afyon ekonomisinin neredeyse tamamen daralmasının çok geniş kapsamlı sonuçlar doğurmasının beklendiğini belirterek, Afganistan halkının afyondan uzak bir gelecek inşa etmesi için kırsal topluluklara daha fazla yardım sağlanmasının ve alternatif kalkınma desteği sağlanmasının acilen gerekli olduğunu vurguladı.
Afyon ekimi ülkenin her yerinde 233.000 hektardan 2023'te sadece 10.800 hektara düştü. Bu düşüş, afyon arzında da yüzde 95'lik bir düşüşe yol açtı; 2022'de 6.200 ton olan afyon miktarı, 2023'te sadece 333 tona düştü.
Bu keskin düşüşün, afyon yetiştiriciliğinden elde edilen gelire güvenen birçok savunmasız kırsal topluluk için acil insani sonuçları oldu. Çiftçilerin 2023 afyon hasadını tüccarlara satarak elde ettikleri gelir, 2022 hasadı için tahmini 1.360 milyon ABD dolarından 2023'te 110 milyon ABD dolarına yüzde 92'den fazla düştü.
UNODC İcra Direktörü Ghada Waly, "Bu, yasadışı afyon pazarına ve hem yerel hem de küresel olarak verdiği zarara karşı uzun vadeli sonuçlara doğru ilerlemek için gerçek bir fırsat sunuyor," dedi. "Aynı zamanda, özellikle Afganistan halkı için nihayetinde olumlu ve sürdürülebilir bir sonuç için ele alınması gereken önemli sonuçlar ve riskler var."
Ele geçirmelere ilişkin veriler, tüccarların 2023'teki açığı kapatmak için geçmiş rekor hasatlarından elde ettikleri afyon stoklarını sattıklarını, eroin işlemelerinin ise azaldığını gösteriyor. Bölgede metamfetamin başta olmak üzere diğer uyuşturucuların kaçakçılığı arttı.
Afganistan'da yüksek seviyelerde opiat kullanımı olmasına rağmen, kanıta dayalı tedavi seçenekleri sınırlı kalmaya devam ediyor. Anket, opiat kullanım bozukluğu olan kişilerin potansiyel olarak daha da zararlı maddelere yönelmesini önlemek de dahil olmak üzere, kanıta dayalı tedavinin halk sağlığı önlemlerine ve yardımına entegre edilmesi gerektiğini belirtti.
Uyuşturucu müptelaları arasında kullanımı giderek yaygınlaşan sentetik uyuşturucu fentanil Amerika Birleşik Devletleri'nde 18-49 yaş grubunun ölüm nedenlerinin başında geliyor.
