Ülkenin batısında yer alan Kazablanka'da ramazan, tüccarların faaliyetlerinin canlanması ve geleneksel el yapımı ürünlerin pazarlanmasına fırsatı sunuyor.
Faslılar ramazan ayında özellikle camilere ve aile ziyaretlerine geleneksel kıyafetlerle gitmeyi tercih ediyor.
Bu ay boyunca kadın ve erkeklerin giydiği tek parça, şapkalı elbise olan "cilbabe, cilbab", yünlü veya pamuklu bir tür hafif tunik olan "kandura" ve Faslı kadınların özel gün ve düğünlerde giydiği "kaftan"ın yanı sıra deriden yapılan bir terlik türü olan "balga" gibi geleneksel giyime talep artıyor.
Dokunması ve üretilmesi beceri, işçilik ve zaman gerektiren geleneksel kıyafetlerin başında kadınların ve erkeklerin de kullandığı "cilbab" veya "cillabe" geliyor.
Ramazanda talep arttı
Habus Mahallesindeki geleneksel elbise satışı yapılan dükkan sahibi Hişam el-Hebbe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Ramazan ayında ister çocuk ister yetişkinlere yönelik olsun geleneksel kıyafetlere talep artıyor." dedi.
Faslıların geleneksel endüstriyi destekleyerek kültürlerine tutunduklarını anlatan Hebbe, son dönemde özellikle el yapımı olan "kandura" veya cillabeye talebin önemli ölçüde arttığını kaydetti.
Faslıların geleneksel zarif kıyafetleri
Kadınlar ve erkekler için en önemli geleneksel kıyafetlerden biri olan Cellabe giyenler bunu genellikle "balga" adı verilen deriden yapılmış geleneksel bir terlik ile tamamlıyor
Faslı erkekler, tunik benzeri bir gömlek üzerine işlemeli uzun, ince bir ceket ve bol pantolondan oluşan "cebadur"a da ramazanda büyük ilgi gösteriyor.
Erkekler cellaba ve cebadur ile yetinmeyip, başlarına arkasından siyah ipek ipliklerle sarkan kırmızı bir fes takıyor veya özellikle yaşlıların daha çok tercih ettiği sarık sarıyor.
Kaftan, Faslı kadınlar için güzellik simgesi
Faslı kadınların tercih ettiği geleneksel kıyafetler arasında öne çıkanlardan biri olan kaftan da özel günlerde, bayramlarda ve düğünlerde giyiliyor.
Ayrıca renkleri, işlemeleri ve süslemeleriyle öne çıkan, deriden yapılmış geleneksel bir çarık olan "şerbil" de kadınlar tarafından rağbet görüyor.
Kaftanların desenleri bölgelere göre farklılık gösterse de özenle işlenmiş düğüm ve kemerler ise tüm kaftanların ortak özelliği.
Kaftanın giyen kimseye güzellik kattığı görüşünün yaygın olduğu Fas'ta "Sicilya" altın iplikleri ya da renkli ipeklerle süslenenler ise tablo gibi görenleri hayran bırakıyor.
Zanaatkarların azalması
Zamanla kıyafet tercihlerinin değişmesi, özellikle de zanaatkarların sayısının azalmasıyla birlikte klasik elbiselere yönelik ilgi azalıyor.
Kumaşı işleyen ustaların sayısının azaldığı Fas'ın kuzeyindeki Fes kentindeki Abdulkadir Vazani, sayılı zanaatkarlardan biri.
Fas, Mart 2024'te, unutulmaya yüz tutmuş 32 zanaatın korunmasını kapsayan, 2026'ya kadar uzanan bir program duyurdu.
Turizm Bakanlığından yapılan açıklamada, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) işbirliğiyle yürütülen "Fas El Sanatları Hazineleri" programı çerçevesinde, bu el sanatları arasında körük ve deriden minder yapımının da yer aldığı kaydedildi.
Söz konusu program, geleneksel el sanatlarına ilişkin bilgi ve becerilerin gençlere aktarılmasıyla korunmasını amaçlıyor.
Tükenmekte olan el sanatları arasında da ülkenin doğu bölgelerinde kadınların giydiği geleneksel bir gömlek olan "vecdiya" ile geleneksel bir dikiş tarzı olan "selavi" yer alıyor. Bu alanda uzman 6 kişi, deneyimlerini yüzde 72'si kadın olan 57 kursiyerle paylaşıyor.
İlk kursun tamamlanmasının ardından uzman sayısının 6 yerine 10'a çıkarılmasına karar verildi.
Bir sonraki aşamada, 10 usta ve 100 kursiyerin programda yer alması planlanıyor.
Program dahilinde 2026 yılına kadar 32 zanaatın korunması öngörülüyor.
