İsrail ile İran arasındaki gerilim savaşın eşiğine gelirken, 7 Ekim'de Gazze Şeridi'ne başlayan saldırılardan bu yana her fırsatta İsrail'in korunması taahhüdünü yineleyen İngiltere, Akdeniz ve Orta Doğu'da hava kuvvetleri imkanlarını aktif şekilde kullanıyor.
Hamas Siyasi Büro Başkanı Heniyye'nin 31 Temmuz'da İran'ın başkenti Tahran'da suikasta uğraması ve Lübnan Hizbullahı'nın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür'ün bir gün önce Beyrut'ta İsrail saldırısında öldürülmesinin ardından gözler Tahran yönetiminin misilleme hazırlıklarına çevrilirken, İsrail'in müttefikleri gelişmeleri yakından takip ederek askeri tahkimatını arttırıyor.
Heniyye'ye düzenlenen suikastın ardından acil oturumla toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) bazı üyeler suikastı kınarken, ABD ve İngiltere İran'ı suçladı.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward, Yemen'deki İran destekli Husilerin İsrail'e saldırılarının sürdüğüne işaret ederek, İran'a eleştirilerde bulundu.
Woodward, İngiltere'nin İsrail'in güvenliğine olan bağlılığının sarsılmaz olduğunu belirterek, İsrail'in meşru müdafaa hakkı bulunduğunu savundu.
Orta Doğu'daki siyasi kargaşa ve çatışmalarda tarihsel rolü olmakla sürekli eleştirilerin odağında olan İngiltere, bölgedeki askeri varlığını "sessiz" biçimde güçlendiriyor.
Akdeniz ve Orta Doğu'da yaklaşık 4 bin askeri var
Askeri ve istihbarat kurumlarının çalışmalarına ilişkin araştırma haberleri yapan İngiliz Declassified UK'nin 2020 yılındaki yaptığı bir araştırmaya göre, İngiliz ordusu, dünya genelinde 42 ülkede 145 askeri üsse sahip.
Yine 2020'de Savunma Bakanlığı, İngiltere ordusunun yurt dışında görev yapan asker sayısını 6 bin 50 olduğunu açıkladı. Aynı verilerde Akdeniz ve Orta Doğu'daki asker sayısının yaklaşık 2 bin 500 olduğu açıklansa da Irak'taki 1400 askeri bunun içinde belirtilmedi.
Söz konusu verilere göre İngiltere'nin bölgedeki toplam asker sayısının en az 4 bin olduğu öngörülüyor ve bu sayılar operasyonel gereksinimler çerçevesinde değişiyor.
İngiltere, 7 Ekim'den bu yana Orta Doğu'daki etkinliğini artırarak Kızıldeniz'de Husilerle mücadele ediyor ve İran ve Tahran destekli grupların saldırılarına karşı İsrail'in savunmasına destek oluyor.
İngiltere'nin iki uçak gemisinden biri olan "HMS Prince of Wales", son günlerde İsrail ile Hizbullah arasındaki gerginliğin arttığı bir dönemde İskoçya'ya bomba yüklemek için gitti. Uzmanlar, 65 bin tonluk savaş gemisinin Orta Doğu'ya konuşlandırılacağını düşünüyor.
İsrail ve İran arasında muhtemel bir topyekun savaşta ABD ile birlikte Tel Aviv'e destek vermesi beklenen İngiltere'nin Akdeniz ve Körfez ülkeleri başta olmak üzere bölgede çok sayıda üssü bulunuyor.
İngilizlerin en görünür olduğu yer Kıbrıs
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılar ve Lübnan'a yönelik olası askeri harekatı öncesinde Batılı ülkelerin, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nde (GKRY) askeri lojistik bağlamındaki hareketliliğinde ciddi artışlar gözleniyor.
İngiliz ordusunun, Orta Doğu ile ilgili hava operasyonlarının önemli kısmını Kıbrıs'tan yürüttüğü biliniyor.
Ordu, Kıbrıs'ta 2 bin 290 askeri personelini daimi olarak konuşlandırıyor. Adada, atış alanları ve casus istasyonları da dahil olmak üzere 17 ayrı konuşlanma var.
Haaretz ve Declassified UK gibi yayın organlarına göre, İngiltere ve ABD güçleri, İsrail'in Gazze'ye saldırılarını Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ndeki (GKRY) Akrotiri ve Dikelya'dan silah ve istihbaratla destekliyor. İngiltere tarafından muhafaza edilen bu iki üs, ada topraklarının yüzde 3'üne karşılık geliyor.
Bölgedeki uçaklar için ana operasyon üssü olan "RAF Akrotiri", İngilizler tarafından daimi ortak operasyon üssü olarak kullanılıyor.
Kıbrıs meselesinde garantör olan İngiltere'nin 1960 yılında Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıslı toplum liderleriyle yaptığı anlaşma çerçevesinde "egemen alanlar" olarak tanımlanan Akrotiri ve Dikelya bölgeleri, İngiliz yargı yetkisinde. Mezkur üsler GKRY'li yetkililerin erişimi dışında faaliyet gösteriyor.
Declassified UK'nin internet sitesinde yer alan habere göre, İngiliz askeri kargo uçaklarının İsrail'e Ekim 2023'ten bu yana yaptığı 60'tan fazla uçuşun çoğunluğu, Limasol kenti yakınlarında "egemen üs" statüsünde bulunan Akrotiri (Ağrotur) Hava Üssü'nden gerçekleşti.
Tel Aviv'den 40 dakikalık bir uçuş mesafesindeki RAF Akrotiri'nin aynı zamanda Yemen'deki Husilere yönelik hava saldırılarında da kullanıldığı gündeme geliyor.
Declassified UK'ye göre, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF), aralık ila mayıs arasında Gazze üzerinde 200 gözetleme uçuşu gerçekleştirdi. İngiliz casus uçaklarının tamamı, RAF Akrotiri'den kalktı ve yaklaşık altı saat havada kaldı.
İngiltere'nin Trodos Dağı, Akrotiri ve Agios Nikolaos'taki tesislerden doğrudan veya ABD aracılığı ile dolaylı olarak İsrail'e istihbarat desteği sağladığı yönündeki iddiaları İngiltere Savunma Bakanlığı sürekli yalanlıyor.
Bu arada, aktivistler İngiltere ve ABD'nin eylemlerinin Ada'yı hedef haline getirme riski taşımasını eleştiriyor.
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerinin (RAF) Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) Donnelly Lines olarak bilinen bir askeri tesisi var.
RAF ayrıca Bahreyn'deki HMS Jufair olarak bilinen Birleşik Krallık Deniz Destek Tesisi'nde de faaliyet gösteriyor.
Orta Doğu'daki hava operasyonları için Katar'daki El Udeid Hava Üssü'nü de kullanan RAF, burada ABD ordusuyla yakın temasta. ABD'nin bölgedeki en büyük üssü olan ve 1996'da kurulan El Udeid, aynı zamanda ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığının (CENTCOM) da bölgesel karargahına ev sahipliği yapıyor.
Katar ve BAE'deki İngiliz konuşlanmaları, Irak, Suriye ve Libya'da askeri operasyonlara destek veriyor.
İngiliz askerleri Suudi Arabistan'da doğrudan İngiliz ordusuna ait olmayan 15 üste az sayıda asker bulundururken, Yemen'de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun hava operasyonlarını gözlemlemek Riyad'da küçük bir askeri varlığa sahip.
Umman'da ise Birleşik Krallık Ortak Lojistik Destek Üssü bulunuyor. İngiliz askerlerinin Umman'a ait üslerin 16'sında da varlık gösterdiği bildiriliyor.
Umman'daki lojistik üs, İngiliz ordusunun İran, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu'ndaki faaliyetlerini kolaylaştırmak için kullanılıyor. İngiliz ordusunun, ayrıca ülkede kullandığı ortak eğitim alanları da mevcut. Bazı kaynaklar, İngiltere'nin Umman'da 1000 askerinin olduğunu iddia ederken bu henüz yetkililerce teyit edilmiş değil.
Az sayıda İngiliz askerinin Kuveyt'te konuşlandığı Ali Al Salem hava üssünden "Reaper" insansız hava araçlarının operasyonlarını yürüttüğü belirtiliyor.
İngiltere'nin Ürdün'de sınırlı sayıda askeri bulunurken, İngiliz askerlerinin Irak'ta da ABD üslerinin içinde bulunduğu tahmin ediliyor.
İngiliz Savunma Bakanlığının 2020'de parlamentoya sunduğu Orta Doğu'daki asker sayılarına ilişkin verilerde Irak bilgileri dışarda tutulmasına karşın ordunun internet sitesinde Irak'ta DEAŞ'la mücadele adı altında 1400'ü aşkın asker bulunduğu belirtiliyor.
İngiltere, savaş suçlarına rağmen İsrail'e desteğini kesintisiz sürdürüyor
İsrail'in Gazze'ye yönelik 7 Ekim 2023'ten bu yana süregelen aralıksız saldırılarına ve savaş suçları işlediği uyarılarına rağmen İngiltere'nin bu ülkeye silah satan şirketlere verdiği ihracat lisanslarını sonlandırmaması hem halkın hem de uluslararası toplumun tepkisine neden oluyor.
Ülkedeki insan hakları örgütleri ve bağımsız kuruluşlar, Gazze'de uluslararası insancıl hukuku ihlal eden İsrail'e silah satışını durdurmadığı gerekçesiyle İngiltere'yi "İsrail'in savaş suçlarına ortak olmakla" eleştiriyor.
İngiltere İş ve Ticaret Bakanlığının açıkladığı verilere göre, 7 Ekim 2023'ten bu yana ülkeden İsrail'e silah, askeri teçhizat ve diğer kontrollü ürünlerin satışı için 100'den fazla ihracat lisansına onay verildi. Mayıs itibarıyla "varış noktasının İsrail olduğu belirtilen" mevcut silah ve askeri teçhizat ihraç lisanslarının sayısı 345 oldu.
